Eliminasyon-Konsolidasyon Nedir
Mali istatistikler hazırlanırken alt sektörü oluşturan birimlerin veya sektörü oluşturan alt sektörlerin, karşılıklı işlemlerinden kaynaklanan tutarların, mükerrerliğe sebebiyet verilmemesi için toplam tutarlar içerisinden elimine edilmesidir.
Eliminasyon-Konsolidasyon İşleminin Bölümleri
Cari ve Sermaye Transferleri :
Cari Transfer : Sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla yapılan karşılıksız ödemelerdir.
Sermaye Transferi : Sermaye birikimi amaçlayan veya sermaye nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı amacıyla yapılan karşılıksız ödemelerdir.
Faiz Geliri Ve Giderleri :
Faiz : Ödünç alınan paranın kullanımı karşılığında yapılan ödemedir. Kamu idarelerinin, başka kamu idarelerinden borçlanmaları dolayısıyla tahakkuk eden faizler, borç veren idare için gelir, borç alan idare için ise gider niteliği taşımaktadır. Dolayısıyla konsolidasyona tabi bir işlem söz konusudur.
Vergi Mükellefi Sıfatıyla Ödenen Vergiler : Kamu idarelerinin vergiye tabi iş ve işlemleri neticesinde ortaya çıkan vergi ve benzeri yükümlülüklerinin muhatabı yine bir kamu idaresidir. İlgili kamu idaresi için gider niteliği taşıyan bu ödemeler, Gelir İdaresi Başkanlığı nezdinde gelir niteliği taşıdığından söz konusu işlemler konsolidasyona tabidir.
Mal Ve Hizmet Alım Satımı : Faturalı olarak veya ilgili mevzuatına uygun şekilde belgelendirilerek alınan mal ve hizmet bedelleri ile mal ve hizmetlerin satışından elde edilen gelirler bu kapsamda değerlendirilmektedir. Kamu idarelerinin birbirleri arasında mal ve hizmet alım – satım ilişkisi ortaya çıktığında; bir kamu idaresi için mal ve hizmet satış geliri olan tutar, diğer bir kamu idaresi için mal ve hizmet alım giderleri olarak muhasebeleştirilecektir.
Mali Olmayan Varlıkların Edinimi Ve Elden Çıkarılması : Mali Olmayan Varlık Bir üretim süreci sonunda ortaya çıkan ve zaman içinde tekrarlanarak bir yıldan fazla kullanılabilen binalar ve yapılar, yeraltı ve yerüstü düzenleri, makine ve teçhizatlar, taşıtlar, demirbaşlar ve diğer maddi duran varlıkları kapsayan maddi duran varlıklar, Üretim veya yönetim hizmetlerinde kullanılmak veya satış amacıyla edinilen stoklar ile madde ve malzemeler, Üretim aşamasında veya üretim aşamaları tamamlanmış olan ve satılmak veya tüketilmek üzere elde bulundurulan mallar gibi diğer varlıkları kapsayan stoklar, Değerli taşlar ve metaller, sanat eserleri, antikalar ve mücevherat gibi öncelikli amacı üretim sürecinde kullanılmak veya tüketilmek olmayan taşınır varlıklar, Arsa, arazi, yeraltı varlıkları, diğer doğal olarak ortaya çıkan üretilmemiş maddi duran varlıklar, Telif ve patent hakları ile lisans gibi maddi olmayan duran varlıkları ifade eder.
Mali olmayan varlık edinimi ve elden çıkarılması; Mali olmayan varlıklara satın alma, devir, tahsis ve benzeri şekillerde sahip olmak veya mali olmayan varlık niteliğindeki varlıkların satış, devir ve benzeri şekillerde sahipliğinin el değiştirmesidir. Mali olmayan varlıkların edinimi ve elden çıkarılması sırasında, işlemin taraflarının kamu idareleri olması halinde, söz konusu işlem konsolidasyona tabi olur ve tutarlar karşılıklı elimine edilir.
Krediler, Borçlanma Senetleri İle Diğer Borç Ve Alacaklar : Kamu idarelerinden kamu idarelerine verilen borçlar, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarının bir başka kamu idaresince satın alınması suretiyle yapılan borçlanmalar, Kamu idarelerinin diğer kamu idareleri adına tahsil ettikleri paylar, Kamu idarelerinin sorumlu sıfatıyla ödediği vergi ve fonlar bu kapsamda konsolidasyona tabi tutulur.
Yatırılan Sermayelere İlişkin İşlemler : Uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle diğer bir kuruma konulan her türlü sermaye tutarları ile bu kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinden doğan borçlar konsolidasyona tabi işlemler arasında sayılmaktadır.
Konsolidasyon İşleminin Yasal Dayanakları
5018 Sayılı Kamu Yönetimi ve Kontrol Kanunu
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği